مشهورات مطلقهمشهورات مطلقه، یکی از اصطلاحات علم منطق بوده و به‌معنای قضایای دارای شهرت نزد عموم مردم است. ۱ - توضیح اصطلاحقضایای مشهورات به آن دسته از قضایا اطلاق می‌شود که بین مردم شهرت دارد، و مقبولیت آنها نزد جمیع عقلاء یا اکثر آنان و یا نزد عده خاصی شیوع پیدا کرده است. یک قسم از قضایای مشهورات، مشهورات مطلقه هستند. مشهورات مطلقه به آن دسته از قضایای مشهورات گفته می‌شود که نزد عموم مردم و جمیع دانشمندان شهرت داشته و اختصاص به قومی خاص یا دانشمندان علم معینی ندارند، همانند: حسن عدل و قبح ظلم. [۳]
گرامی، محمدعلی، منطق مقارن، ص۱۷۰.
۲ - مشهورات محدودهدر مقابل مشهورات مطلقه، مشهورات محدوده است، یعنی قضایایی که نزد گروهی خاص، و یا دانشمندان یک علم شهرت داشته ولی در علم دیگر شهرت ندارند. مثلاً ممکن است در میان متکلمان قضیه‌ای دارای شهرت باشد اما عالم نحوی از آن اطلاعی نداشته باشد. ۳ - مشهورات عامه و خاصه«مشهورات عامه» و «مشهورات خاصه» معمولاً مترادف با مشهورات مطلقه و مشهورات محدوده به کار می‌رود، اما در برخی آثار، معنایی متفاوت برای مشهورات عامه و خاصه ذکر شده است، و گفته‌اند: مشهورات عامه آن است که قضایای فراوانی از آنها منشعب می‌شوند، مانند: «ظلم قبیح است» که قضایای دیگری، مانند زشت بودن زدن یتیم و هتک عالم و توهین به صاحبان حق از آن منشعب می‌شود، و مانند ترتب معلول بر علت، که می‌توان قضایای زیادی را از آن استخراج نمود، و مشهورات خاصه آن است که نمی‌توان قضایای دیگری را از آنها انشعاب نمود. این قسم از مشهورات در هر زبانی، فراوان یافت می‌شوند، مانند این مَثَل فارسی که: «از آب گل آلود ماهی می‌گیرد»، و مثل: «سیلی نقد به از حلوای نسیه». ۴ - اقسام مشهورات مطلقهمشهورات مطلقه به مشهورات عظام و مشهورات غیر عظام تقسیم می‌شود. ۵ - پانویس۶ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مشهورات مطلقه»، تاریخ بازیابی۱۳۹۸/۳/۱۰. خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی به انضمام واژه نامه فرانسه و انگلیسی، ص۲۴۴. |